هفته سلامت و ضرورت توجه به جسم و روح

هفته سلامت و ضرورت توجه به جسم و روح

 به رغم پیشرفت علوم، فراهم شدن وسایل رفاه و ظهور تکنولوژی های نوین برای انسان ها،بیماری های جسمی و روحی درجوامع رو به گسترش است و به گفته کارشناسان بهداشتی بیماری افسردگی بخشی از جمعیت جهان را درگیر کرده است.

 وابستگی به زندگی ماشینی، شتابزدگی، وجود انواع آلودگی های زیست محیطی، صوتی، حوادث مختلف، مسائل عاطفی، رژیم غذایی نامناسب و استفاده از انواع موادغذایی آماده، بی تحرکی، درگیری های خانوادگی و محیطی، استفاده از مواد دخانی، دوری از باورهای دینی و مذهبی علاوه بر بروز بیماری های جسمی سبب گسترش اضطراب و افسردگی در میان انسان ها شده است.
بیماری افسردگی دومین مشکل و پر اهمیت ترین معضل سازمان جهانی بهداشت تا 2020 میلادی عنوان شده است چرا که افراد مبتلا به افسردگی به دلیل نیاز به بستری شدن، نسبت به دیگر بیماران، تخت بیشتری نیاز دارند که این امر علاوه بر تحمیل هزینه های زیاد به نظام سلامت برای بیمار نیز مخارج زیادی را به دنبال دارد.
بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، افسردگی داشتن نوعی احساس غم مداوم و نداشتن علاقه و انگیزه برای انجام فعالیت های طبیعی است که در صورت شدت یافتن و طولانی شدن زمان آن فرد را مبتلا به افسردگی می کند.
تاثیر بالای افسردگی می‌تواند در ارتکاب به خودکشی در زمره یکی از خطرناک ‌ترین اختلالات روانی قرار بگیرد.
مطالعات سازمان جهانی بهداشت نشان می دهد که ازهر چهار نفر در جهان یک نفر به یکی از اختلالات روانی مبتلا هستند .
اگر چه این بیماری به گروه یا قشر خاصی تعلق ندارد اما گفته می شود میزان ابتلا به افسردگی در سراسر جهان در میان زنان به طور نسبی 2 تا سه برابر بیش از مردان است و در ایران نیز بر پایه پویش های مقطعی انجام گرفته، شمار زنان مبتلا به این بیماری بیش از مردان بوده است.
برخی از کارشناسان بر این عقیده اند که زنان به دلیل های زیستی و ژنتیکی، مستعد ابتلا به این بیماری هستند و برخی دیگر دوره بارداری و فرزندآوری زنان را در این اختلالات روحی موثر دانسته اند .
گفته می شود کم شدن مقادیر برخی از ناقلین عصبی در مغز، از جمله سروتونین و نوراپی نفرین و همچنین کمبود ریزمغذی ها ،اسیدهای آمینه و ویتامینها منجر به ظهور علائم افسردگی می شود.
آمارهای جهانی نشان می‌دهد که بین 300 تا 350 میلیون نفر در دنیا به افسردگی مبتلا هستند، در سال 2002 میلادی بیماری افسردگی از نظر بار بیماری رتبه چهارم را در بین بیماری‌های مختلف داشت اما برآوردها نشان می‌دهد تا سال 2030، افسردگی به رتبه دوم از نظر بار بیماری‌ها در دنیا تبدیل شود.
مدیرکل سلامت روانی و اجتماعی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز به تازگی اعلام کرده است که 12.7درصد از جمعیت بزرگسال ایران دچار افسردگی هستند و شیوع این بیماری در زنان 16.5 درصد و در مردان 10.7درصد است.
با توجه به گسترش این بیماری ضرورت توجه بیشتر به علایم بروز و ظهور آن و همچنین ارائه راهکارهای لازم بیش از پیش احساس می شود.
افسردگی علاوه بر ایجاد مشکلات روحی و روانی، ناراحتی ها جسمی زیادی همچون درد قفسه سینه، کمر درد ، مشکلات گوارشی ،درد مفاصل ، کاهش وزن ،ضعف و بی حالی ، تهوع، اسهال، دل‌درد و سردرد را بدنبال دارد.
فرو خوردن خشم ، نوع تربیت ، الگو گیری ،علل زیستی و شیمیایی ، عوامل ژنتیکی و شناختی و اشکال در فرآیند حل مسئله را می توان از جمله عوامل و ریشه های بروز افسردگی دانست .
ناتوانی در تمرکز حواس،بی علاقه گی ، اختلال در خواب ، کم اشتهایی و پر اشتهایی ، احساس بی ارزش و بی هدف بودن، نا امیدی ، افکار منفی ،بی حوصله گی، نداشتن انگیزه، کاهش اعتماد به نفس ، درگیری های ذهن، کاهش نیروی جنسی ، بدبینی ،خود آزاری ، پرخاشگری ودر نهایت خودکشی از جمله علائم افسردگی است.
همه ساله از یکم تا هفتم اردیبهشت ماه به نام هفته سلامت نام گذاری شده که از سوی سازمان بهداشت جهانی هر سال شعاری برای این هفته انتخاب می شود که شعار امسال 'هفته سلامت زندگی سالم و با نشاط ' و محور آن مقابله با بیماری افسردگی است .
در نظر گرفتن هفته ای به نام سلامت و انتخاب این شعار ، فرصت مناسبی است تا بیشتر به روح و جسم خود توجه کنیم ، به یقین مشکلات روحی و جسمی ،افراد را از کارآیی و ادامه روند یک زندگی طبیعی باز می دارد .
پیامدهای ناشی از بیماری های روانی ، علاوه بر تحمیل کردن هزینه های درمان ،سبب عقب ماندن فرد از مسیر طبیعی زندگی و بروز مشکلاتی برای افراد خانواده می شود.
به گفته کارشناسان اگرچه افسردگی بیش از 10 درصد جمعیت عمومی را تحت تاثیر قرار می دهد اما هنوز تصورات اشتباه در مورد این بیماری ادامه دارد .
تصورات اشتباه همچون افسردگی یک بیماری واقعی نیست، بیماری مخصوص زنان است، جزئی از روند پیری است، حرف زدن درباره افسردگی روند آن را وخیم تر می کند، داروهای ضد افسردگی را باید تا آخر عمر مصرف کرد، داروهای ضد افسردگی، شخصیت افراد را تغییر می دهند، ابتلاء والدین به افسردگی، به معنای مبتلا شدن بقیه اعضای خانواده است، افسردگی همیشه به خاطر یک وضعیت تلخ رخ می دهد از موانع اصلی برای ادامه و پیگیری روند درمان است .
برخی پزشکان و متخصصان معتقدند ، تغییر سبک زندگی ، پرهیز از مصرف مواد غذایی آماده ، ورزش کردن ، بهبود روابط اجتماعی ، پرهیز از هر گونه بدبینی و افکار منفی ، استفاده درست از اوقات فراغت ، داشتن یک برنامه مدون و منظم برای پرداختن به خود و خانواده ، پرهیز از استفاده مواد دخانی و مخدر ، بهره مندی از تفریحات سالم ، پرهیز از هر گونه شتابزدگی و تنش در جمع خانواده و محیط کار از جمله راهکارهای جلوگیری از بروز بیماری افسردگی است .
از میان این راهکارها ورزش کردن را می توان کم هزینه ترین برای درمان بیماری ها دانست که با کم ترین امکانات و انجام یک پیاده روی ساده می توان از بروز افسردگی جلوگیری کرد ، ورزش کردن ضمن تاثیر بر خلق و خوی و روح آدمی به بهبود سلامت جسم نیز کمک می کند .
کارشناسان معتقدند مهار کردن افکار منفی ، تغییر باورها ، داشتن افکار مثبت و تغییر سبک زندگی از جمله راههای مبارزه با انواع نگرانی ها و بروز ناراحتی های روحی و افسردگی است .
به گفته رئیس مرکز توسعه سلامت کیش ،هفته سلامت فرصت مناسبی برای تبیین اهمیت حفظ سلامت روان است و با توجه به وجود انواع فشارهای عصبی و مشکلات زندگی شهر نشینی و زمینه برای بروز بیماریهای روانی ،گروههای مختلف اجتماعی باید به سلامت جسم و روح خود اهمیت دهند .
دکتر محمدرضا رضانیا در گفت و گو با ایرنا ،انسان سالم را محور توسعه جامعه دانست و افزود: جامعه برای توسعه یافتگی نیازمند انسانهای سالم، کارآمد ،توانمند و برخوردار از سلامت روحی و روانی است .
وی تقویت اعتقادات مذهبی و باورهای دینی ، توکل به خدا و سلامت معنوی را از جمله عوامل تاثیرگذار و مثبت بر سلامت روانی افراد دانست.
وی با بیان اینکه سلامت و درمان جسم و روح مکمل یکدیگر هستند اظهار کرد : فرهنگ سلامت باید در جامعه نهادینه شود که با همکاری بین بخشی و استفاده از امکانات و ظرفیت ها می توان سطح سلامت در کشور را ارتقا داد.
دکتر رضانیا اظهار کرد : این هفته فرصتی است تا با بازنگری و نگاه مجدد به توانمندی ها، دستاوردها و انتظارات موجود، در قالب برنامه ای منسجم و همراه با سایر دستگاه های مسئول در مسیر تحقق سلامت مردم گام برداریم.
هر ساله در جزیره کیش به مناسبت هفته سلامت خدمات خاصی به مردم ارائه می شود که ویزیت رایگان بیماران در پایگاه های سلامت ، انجام آزمون آگاهی از افسردگی ،طرح های سنجش سلامت و برگزاری کارگاه های مختلف از جمله این اقدامات است .
برگزاری رقابت های ورزشی، زنگ سلامت و تقدیر از مربیان بهداشتی مدارس، حضور کارشناس در برنامه های تلویزیونی، عیادت از بیماران ، ارائه پیام های رادیویی، برگزاری برنامه های مشاوره ای، غربالگری گروه های مختلف از جمله برنامه های هفته سلامت در کیش است.
یکم تا هفتم اردیبهشت ماه به عنوان هفته سلامت در کشور نامگذاری شده است .