مهار بوی تند طلای کثیف در کش و قوس اما و اگر‌ها
تقریبا 8 ماه از سال باد های شمال غربی و جنوب شرقی در کیش می وزد و حدود 3 ماه در سال سرعت وزش این بادها بیش از 20 کیلومتر برساعت است وتقریبا بوی زباله دو، سومِ سال در مناطق گسترده ای از این جزیره 90 کیلومتری به مشام می رسد.
زمان وزش بادهاي جنوب غربی باید در منتهی الیه شرق جزیره باشیم و یا زمان وزش بادهای شمال شرقی در منتهی الیه غرب تا از این اسانس گیج کننده در امان باشیم .
این بو حاصل انباشت تلی از زباله است که محصول مصرف انواع خوراکی هایی است که ساکنان کیش در سبد تغذیه خود دارند.
سایت بازیافت کیش نزدیک ساحل است و تفرجگاه ساکنان و گردشگران و البته خالی از سکنه هم نیست.
هرگاه نسیم شمال غرب می وزد مشام ساکنان مجتمع مسکونی خلیج فارس مملو از بوی زباله می شود و هرگاه نسیم جنوب شرق می وزد ساکنان روستای باغو از این بو بی نصیب نمی مانند.
حالا ساخت و ساز ها اطراف سایت بازیافت زباله با قدرت و قوت پیش می رود و مسکن سبز که برای کارگران در حال ساخت است در مسیر همین نسیم سرشار از بوی زباله است!
محدوده ای وسیع با کوهی از زباله که نه چشم انداز مناسبی دارد و نه جانمایی درستی شده است با کمی درایت و برنامه ریزی می توان این محدوده را کوچک تر و آسایش جمعی از ساکنان کیش را فراهم تر کرد.
مهار این بوی نامطبوع عزم راسخی می خواهد که در وجود مسئولان در ابتدای تصدیشان جوانه می زند اما این جوانه به بار نمی نشیند.
وقتی محمد ابراهیم انصاری لاری مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش تنها چند هفته مسئولیت جدید را پذیرفته بود سری به سایت بازیافت زد و به مدیران دستور داد سایت بازیافت را از مکان فعلی جا به جا و به منطقه ای خارج از محدوده شهری منتقل کنند بارقه های امید در نهاد ساکنان کیش نمایان شد اما این کور سوی امید نیز به ناامیدی گرایید.
21 آبان 1396 بود که مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش پس از بازدید از سایت بازیافت زباله بر ساماندهی این سایت و رفع مشکلات زیست محیطی ناشی از عملکرد نا مطلوب سایت ظرف مدت یک ماه تاکيد کردحالا از آن روز 212 روز می گذرد نه سایت جابه جا شد و نه ساماندهی!!
روزانه حدود 90 تن زباله وارد سایت بازیافت می‌شود .
65 هکتار از اراضی کیش هم در سایت بازیافت زباله اشغال شده است که علاوه بر تصرف اراضی خوب جزیره، با ایجاد بوی نامطبوع، مشکلاتي را به وجود آورده است.
انصاری لاری ساماندهی سایت بازیافت را موجب رفع آلاینده ها و رهایی 55 هکتار از زمین های مرغوب عنوان کرد.
اما حالا که 8 ماه ازصدور دستور مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش می گذرد هیچ خبری از جابه جایی سایت بازیافت نیست .
ساکنان مجتمع مسکونی خلیج فارس بارها از خبر صدا و سیما خواستند موضوع را پیگیری کند ، ما هم پیگیر شدیم اما جوابی نگرفتیم.
تا اینکه از یک هفته پیش که تلاش دوباره را آغاز کردیم گویا ثمر بخش بود.
بد نیست این نکته را هم بدانید برق این مجتمع در طول روز ساعتها قطع می شد که با پیگیری های مکرر و مداوم صدا و سیما نیروگاه شماره دو اردیبهشت 96 راه اندازی و برق مجتمع تامین شد.
زمان افتتاح نیروگاه نیز مهمامان با بوی زباله ها پذیرایی شدند و آن روز علی اصغر مونسان مدیر عامل سابق سازمان منطقه آزاد کیش که اینک رئیس سازمان میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری است قول داد این مشکل هم کمتر از یک ماه آینده یعنی خرداد 96 برطرف شود اما گویا افتادن در تکاپوی ارتقای پست آنقدر پر هیجان است که وعده ها را از یاد مدیران می برد.
به هرحال بهتر است یاد گذشتگان را فراموش کنیم و نقد را بچسبیم و برویم سراغ مسئولانی که این روزها بر مسند تکیه زده اند و احتمالا باید در دوران مسئولیتشان کاری هم برای رفاه مردم انجام دهند.
خوب بود علت این موضوع را محمد ابراهیم انصاری لاری توضیح می داد اما این مدیر مردمی تمایلی به گفتگو با خبرگزاری صدا و سیما نداشت .
نشان به آن نشان که از ایرج شرف زاده مدیر روابط عمومی سازمان منطقه آزاد کیش خواستیم مقدمات ملاقات و یا گفتگو با مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش را فراهم کند که او گفت: موضوع را از مدیران زیر مجموعه پیگیری کنید ،مدیرعامل الان فرصت گفتگو ندارد.
مسیر دیگری را انتخاب کردیم رفتیم سراغ مدیرعامل شرکت عمران ، آب و خدمات سازمان منطقه آزاد کیش ، آن هم با هماهنگی هایی که از قبل صورت گرفته بود.
محمد رضا محمدی 28 آذر 96 به عنوان سرپرست شرکت عمران، آب وخدمات سازمان منطقه آزاد کیش معرفی شد ، یعنی تقریبا 5 هفته پس از بازدید مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش از سایت بازیافت زباله ،پس فرصت برای اقدام موثر برای ساماندهی این سایت در اختیار داشته است.
البته محمدرضا محمدی پیش ازاین مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان بود و در واقع دستی برآتش دارد.
حالا درباره ساماندهی سایت بازیافت توضیح می دهد.
پیمانکار قبلی که لغو قرارداد شد نتوانست به خوبی وظایف خود را انجام دهد ،وظیفه ساماندهی سایت بازیافت موقتا بر عهده سازمان منطقه آزاد کیش است اما به زودی پیمانکار جدید معرفی می شود.
محمدی یکی از اقدامات موثر برای ساماندهی این سایت را اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا دانست طرحی که تقریبا هفت ، هشت سال قبل ، چند سالی با قوت و قدرت در کیش اجرا می شد تا جاییکه به افرادی که مشارکت زیادی در این طرح داشتند جوایزی هم تعلق گرفت اما در سال های اخیر اجرای این طرح کمی سست شد .
حالا مسئولان شرکت عمران، آب وخدمات سازمان منطقه آزاد کیش دوباره در اجرای طرح تفکیک زباله از مبدا مصمم شدند.
اخیرا رکورد ثبت شده تفکیک زباله از مبدا حدود 10 درصد پسماندها است که این رقم باید هرچه زودتر به 20 درصد برسد.
مجهز شدن ناوگان نظافت شهری به دستگاهها و ماشین آلات مدرن کار را برای متولیان امر آسان تر کرد.
350 نفر در بخش پاکسازی شهری و جمع آوری و انتقال زباله به سایت بازیافت همکاری می کنند.
اما آقای محمدی تا این بخش گزارش به اجرایی نشدن وعده مدیر عامل سازمان منطقه آزاد کیش در خصوص قول یک ماهه ساماندهی سایت بازیافت اشاره نکرد که ما پرسشمان را یک بار دیگر مطرح کردیم که این بار اینطور پاسخ گرفتیم.
طرح بسیار گسترده است و برای اجرای آن دو برنامه کوتاه مدت و درازمدت باید تدوین می شد برنامه کوتاه مدت شامل تفکیک زباله از مبدا آغاز شده است و برنامه درازمدت شامل تبدیل زباله به انرژی برق و تبدیل تپه زباله به تپه سبز در دستور کار است.
حجم زباله های انباشته شده در سایت بازیافت به حدی است که کوهی از زباله در این منطقه به وجود آمده و چون عملیات خاک ریزی و کوبش منظم و اصولی روی آنها انجام نشده است زباله های دفن شده زیر خاک به راحتی تنفس می کنندو با وزش کوچکترین نسیمی بوی نامطبوع آن موجب آزار ساکنان کیش می شود.
محمدی که تقریبا دو ماه پیش حکم سرپرستی او به مدیریت تغییر کرد امیدوار است بازیافت پسماندها زباله را به صفر برساند البته این کار کمی دشوار و زمان بر است اما شدنی است.
در حال حاضر تنها 30 تا 40 درصد زباله بازیافت می شود.
مصطفی خانزادی معاون عمرانی سازمان منطقه آزاد کیش بازیافت صد درصدی زباله را مستلزم اجرای طرح کامل کمپوست ، سوزاندن و دفن زباله دانست .
در دوران تصدی پیمانکار قبلی 85 درصد زباله ها دفن می شد آن هم به شیوه نادرست ،حالا دفن زباله باید به صفر برسد تا به محیط زیست آسیب کمتری وارد شود کاری که آلمان چند سالی است انجام می دهد.
خانزادی وعده کرد تا 2 سال آینده دفن زباله در کیش به صفر برسد.
تبدیل کوه زباله به تپه های گردشگری ..
دو کوه زباله و نخاله های ساختمانی در کیش قابلیت تبدیل شدن به جنگل و تپه های گردشگری دارد.
مصطفی خانزادی معاون عمرانی سازمان منطقه آزاد کیش به وجود دو سایت بازیافت در کیش اشاره کرد و گفت: سایت 30 هکتاری مربوط به دفن زباله و سایت حدود 100 هکتاری مربوط به پسماند نخاله های ساختمانی در کیش وجود دارد که علاوه بر چشم انداز نازیبا ، بوی نامطبوعی از آن به مشام می رسد که بسیار آزار دهنده است.
ارتفاع این تپه های زباله بین 8 تا 10 متر است.
خانزادی معتقد است از این کوهها برای ایجاد تپه های گردشگری می توان استفاده کرد اما در یک برنامه ریزی بلند مدت .
ایجاد تله کابین واحداث جنگل های مصنوعی برای توسعه گردشگری کاری است که در این جزیره گردشگر پذیر قابل اجراست .
اما هزینه اجرای این طرح ها بالاست و باید بخش خصوصی به این حوزه وارد شود.
معاون عمرانی سازمان منطقه آزاد کیش گفت:در حال تدوین و معرفی برنامه های تشویقی برای سرمایه گذاران بخش خصوصی در این حوزه هستیم.
به گفته خانزادی روزانه 80 تا 90 تن زباله در کیش تولید می شود .
زباله های سایت بازیافت کیش خوراک پرندگان مهاجر !
اما یک نکته قابل تامل دیگر که آن هم در طول تهیه گزارش مهاجرت پرندگان به کیش دستگیرمان شد.
این تل طلای کثیف محل ارتزاق پرندگان مهاجر هم هست ، پرندگانی که با شروع فصل سرما از مناطق سردسیری شمال به کیش سفر می کنند ، شاید هم این غذای آماده و بی دردسر زیر دندانشان مزه می کند که هرسال ترجیح می دهند زمستان را در کیش به سر ببرند!
هوای خوب بهاری و خوراک آماده بهترین جاذبه برای جلب گردشگرانی که اقامتگاهشان سیبری است و استراحتگاه زمستانیشان کیش ،
بهتر است این پرسش را مطرح کنیم ، ارتزاق پرندگان مهاجر از زباله ها ، برای محیط زیست ضرر دارد یا منفعت ؟
مریم محمدی رئیس اداره محیط زیست سازمان منطقه آزاد کیش به این پرسش اینگونه پاسخ داد ، وقتی لاشه پرنده ای یافت می شود کارشناسان برای تحقیق و بررسی علت مرگ شکم پرنده را باز می کنند مشاهده مقداری پلاستیک و یا نخ در شکم آنان حکایت از آن دارد که مصرف این مواد غیر خوراکی موجب مرگ آنان شده است.
در میان زباله ها حتما این مواد وجود دارد که موجب مرگ پرندگان می شود.
کوتاه شدن دوره طبیعی زندگی پرندگان مهاجر به چرخه طبیعت آسیب می رساند و در میان مدت و یا دراز مدت صدمه های جبران ناپذیری به محیط زیست می زند.
مریم محمدی البته از اقدامات موثر و به جای سازمان منطقه آزاد کیش در خصوص ساماندهی سایت بازیافت خبرداد اما علت تاخیر در اجرایی شدن برنامه ها را وسعت زیاد کار و دقت در انجام کارها عنوان کرد و گفت: برای جلوگیری از مشکلات احتمالی بعدی کار باید با دقت بالا صورت گیرد.
60 درصد زباله های کیش خشک هستند که با تفکیک از مبدا و مشارکت مردمی کار بازیافت با سهولت انجام می شود.
نیمی از 40 درصد باقیمانده کمپوست می شود و تنها 20 درصد زباله های کیش باقی می ماند که با دستگاه فشرده کن ، بسته بندی می شود و با انتقال به شهرهای دیگر و یا سوزانده شدن در دستگاه زباله سوز که استاندارد یورو 6 را دارد به پایان راه می رسد.
این دستگاه در لندن نیز کاربرد دارد و آلودگی زیست محیطی هم ندارد.
وقتی که مسیر هموار است پس چرا کار شروع نمی شود؟
این سوال را خانزادی معاون عمرانی سازمان منطقه آزادکیش پاسخ داد.
کار شروع شده است اما در دو مرحله کوتاه مدت و درازمدت ،کوتاه مدت تفکیک زباله از مبدا ، تهیه کمپوست و بلند مدت ایجاد تپه های گردشگری ، سوزاندن زباله و تبدیل به انرژی برق و گاز ، اما به دلیل وسعت کار پیشرفت ها کمتر قابل مشاهده است و گسترش بوی نامطبوع زباله جلوی دیده شدن پیشرفت های کار را گرفته است.
طلای کثیف که در آلمان ، انگلستان و ژاپن کاملا بازیافت و یا تبدیل به انرژی می شود یکی از واردات سوئد است چرا که از این زباله برای پیشرفت کشور در تولید انرژی بهره می برد.
سوئد تمام زباله خود را بازیافت می کند در این کشور دفن زباله وجود ندارد.
سوئدیکی از واردکنندگان مطرح زباله در جهان است از این زباله ها برای بهره برداری در زمینه انرژی و تولید کمپوست استفاده می کند ،تمام این مراحل بدن آلودگی محیط زیستی انجام می شود .
بازیافت در ایران سابقه ای نزدیک به ۶۰ سال دارد زمانی که اولین کارخانه کود آلی در سال ۱۳۳۷ در اصفهان ساخته شد، چند سال بعد انگلیسی‌ها یک کارخانه کمپوست در صالح آباد تهران تاسیس کردند. در ادامه این روند نیز کارخانه‌های مختلف با هدف بهره‌گیری از زباله به عنوان یک منبع برای تولید کالا و انرژی مورد نیاز ساخته شدند اما با توجه به آمارهای اعلام شده این کارخانه‌ها تنها توانسته‌اند دو درصد بازیافت و ۱۹ درصد کمپوست را انجام دهند.
تهران ، اصفهان ، سمنان و کرمانشاه در زمینه بازیافت زباله پیشرو هستند و البته کیش از این شهرها پیشرو تر اما تا رسیدن به جایگاه مطلوب همچنان باید با سرعت بیشتری گام بردارد.
کشورهای مطرح در زمینه بازیافت زباله (انگلستان ،آلمان ،سوئدو ژاپن ) الگوی مناسبی برای ایران به ویژه جزیره 90 کیلومتری کیش است اما به شرط آنکه مسئولان همت بیشتری کنند و نتایج فعالیت آنان زیر پرده بوی نامطبوع زباله پوشیده نشود .
مهار این بوی ناخوشایند شاید در برنامه کوتاه مدت امکان پذیر باشد و این طلای کثیف از تهدیدی برای محیط زیست به فرصتی برای توسعه اقتصادی و کاهش هزینه ها در کشور تبدیل شود.
